Gorjan Kostovski

Translated by Gorjan Kostovski

1. LAST NIGHT I DREAMT OF WAR / СНОШТИ СОНИВ ВОЈНА

   

   

   ENGMAC

   Last night I dreamt of war

   giving birth to an apocalypse in pieces.

    

   When I dream of war

   I rearrange my basement into a shelter.

   Today I left three embroidered peppers down there [1]

   and to the wooden chest,

   in a new letter which I slipped inside it,

   told it that it is safe and sound.

   I checked whether the old mattress

   had been eaten by rats,

   and to the existing supplies

   I added a new supply of fear.

    

   I dream of war almost always

   and on a calendar, I cross off

   one day after the other.

   In the meantime,

   I drink more,

   I eat zestfully,

   I breathe more than what is recommended.

   I also keep quiet,

   as much as I am permitted.

    

   [1] Embroidered pepper is a unique type of Macedonian pepper with very specific fruit appearance, taste and use. The name is derived from their intricately scarred skin that appears to be threaded. (TN)

   Translated by Gorjan Kostovski

   Сношти сонив војна

   што раѓа апокалипса во делови.

    

   Штом сонувам војна

   го преуредувам подрумот како засолниште.

   Денес оставив три везени пиперки долу

   и на дрвениот ковчег

   во ново писмо што му го пикнав

   му кажав дека е безбеден.

   Проверив дали стариот душек

   е изеден од глувците,

   и на постојните залихи

   додадов нова количина страв.

    

   Скоро секогаш сонувам војна

   и на календарот прецртувам

   ден по ден.

   Во меѓувреме,

   пијам повеќе,

   јадам со сласт,

   дишам повеќе од препорачаното.

   И молчам,

   колку што ми е дозволено.

2. WELTSCHMERZ / СВЕТСКАТА БОЛКА

   

   

   ENGMAC

   We sit upon pillars in godless solitude.

   We watch as false crises and promises

   rob the deserts of their peace

   before departing.

    

   Far from our sight

   lie threequarters of the new moment.

   We will not experience them because of Weltschmerz.

   Translated by Gorjan Kostovski

   Седиме на столбови со безбожна осаменост.

   Гледаме како лажни кризи и ветувања

   им го земаат мирот на пустините

   пред да си одат.

    

   Далеку од нашите видици

   лежат три четвртини од новиот миг.

   Нема да ги доживееме поради светската болка

3. ON THE SLEEVE OF THE CITY / НА РАКАВОТ НА ГРАДОТ

   

   

   ENGMAC

   Peer into yourself.

   The gaps in your body await your return.

   The storms subside so you may calm yourself.

   The spring flowers open so you may rouse yourself.

   The lindens down the street bloom so you may free yourself.

   In a symphony, the new raindrops await your fatigue.

    

   Peer into yourself.

   The pangs of the body dream of you being born

   as the first free person of the city.

   As the first one who became aware of personal places.

   Translated by Gorjan Kostovski

   Погледни во себе.

   Празнините во телото те чекаат да се вратиш.

   Бурите стивнуваат за да се помириш.

   Пролетните цветови се отвораат за да се разбудиш.

   Уличните липи расцветуваат за да се ослободиш.

   Новите дождовни капки во симфонија чекаат да се измориш.

    

   Погледни во себе.

   Болките во телото сонуваат дека ќе се родиш

   како првиот слободен човек на градот.

   Како првиот што станал свесен за своите места

4. THE NAME OF THE DAY / ИМЕТО НА ДЕНОТ

   

   

   ENGMAC

   Again, the day has been christened with the same name.

    

   Again, the day was born and died

   to mark this home

   where you are never alone.

   Among ancient ruins,

   a safe haven from troubles.

    

   Here, herbs bloom

   that stir the scents in your head.

    

   Here you become human and reconcile yourself to wrinkles.

   Your steps are shorter and you breathe calmly.

   Here the stars come to you for a summer fling.

    

   We will always call the day by the same name,

   so that what home means to us may never die.

   Translated by Gorjan Kostovski

   Денот повторно е крстен со истото име.

    

   Денот повторно се раѓа и умира

   за да го обележи овој дом

   каде што никогаш не си сам.

   Меѓу стари урнатини,

   безбедно засолниште од неволи.

    

   Тука цветаат билки

   што ги мешаат мирисите во главата.

    

   Тука се очовечуваш и се помируваш со брчките,

   Чекорите ти се помали и смирено дишеш.

   Тука ѕвездите сами ти доаѓаат на летен флерт.

    

   Денот секогаш ќе го нарекуваме со истото име,

   за никогаш да не замре она што ни значи дом.

5. THE FIRST HOME / ПРВИОТ ДОМ

   

   

   ENGMAC

   This home is full of shadows unwilling to leave.

   It has red windows

   broken by the last cheap hearts,

   white walls with remnants of vulnerable dreams,

   gray thresholds bearing weight upon invisible shoulders,

   yellowed newspapers with adverts for flats at exorbitant prices.

   It has brown rakija glasses with chipped ends, [1]

   green vases for hope filled with fatigued flowers,

   blue broken faucets where the truth flows,

   and black seeds in flowerpots

   that have given up before even taking root.

   It has rose-tinted mirrors ashamed of themselves

   and orange carpets to welcome you,

   shy since birth.

   Today, all the colors of the world selfishly belong to this home,

   the first home.

    

   [1] The collective term for fruit spirits (or fruit brandy) popular in the Balkans. (TN)

   Translated by Gorjan Kostovski

   Овој дом е полн сенки што не сакаат да си одат.

   Со црвени прозорци

   скршени од последните евтини срца,

   бели ѕидови со остатоци од ранливи сништа,

   сиви прагови со тегобност на невидливите рамења,

   жолти весници и огласи за станови со солени цени.

   Со кафеави чаши за ракија со потскршени краеви,

   зелени вазни за надеж полни со уморни цветови,

   сини расипани чешми за проток на вистината,

   црни семиња во саксии

   што се откажале уште пред да заживеат.

   Со розови огледала што самите од себе се срамат

   и портокалови килими за добредојде,

   срамежливи уште од раѓањето.

   Сите бои на светот денес себично му припаѓаат нему,

   на првиот дом.

6. HUMAN / ЧОВЕК

   

   

   ENGMAC

   I’ll leave all the doors wide open.

   I’ll remain calm, curious, small and silly.

    

   I won’t kneel before the king in my head.

    

    

   I am not a servant,

   I won’t fall under this blue sky.

    

   I’ll read, I’ll learn, I’ll sail,

   but I won’t crumble under this heavy armor.

    

   Deliberately, I lay on thorns

   from whose sting I chose to grow up.

   Translated by Gorjan Kostovski

   Ќе ги оставам сите врати отворени.

   Ќе останам мирна, чудна, малечка и смешна.

    

   Нема да клекнам пред кралот во мојата глава.

    

    

   Јас не сум поданик,

   нема да паднам под синово небо.

    

   Ќе читам, ќе учам, ќе пловам,

   но нема да се сронам пред оклопот тежок.

    

   Свесно лежам на трње,

   од чијшто бодеж избрав да пораснам.

7. SPRING / ПРОЛЕТ

   

   

   ENGMAC

   Spring shall come

   when we forgive the aches

   of the Mother we tread upon,

   when we bow down

   to the children of concrete.

   When we draw breath

   to greet

   the angered directions of the world. 

    

   Spring shall only come when we borrow

   the Sun from the Middle East.

   Translated by Gorjan Kostovski

   Ќе дојде пролет

   Кога на Мајката што ја газиме

   болките ќе ѝ ги простиме,

   кога на бетонските деца

   ќе им се поклониме.

   Кога ќе земеме здив,

   за да се поздравиме

   со налутените страни на светот.

    

   Пролет ќе дојде само кога од Блискиот Исток

   Сонцето ќе го позајмиме

8. SOUTH / ЈУГ

   

   

   ENGMAC

   There is something wrong in waiting for the migratory birds

   draped in last year’s restlessness.

    

   Beyond the unknown world,

   memories surface with a handful of deceits pasted to their bodies.

    

   The more self-sufficient we are,

   the less we understand the South.

   Translated by Gorjan Kostovski

   Има нешто погрешно во чекањето на птиците преселници

   облечени во ланскиот неспокој.

    

   Отаде светот што не го познаваме

   спомените ни доаѓаат со грст измами залепени по телата.

    

   Колку повеќе сме си доволни себеси,

   толку помалку го разбираме југот.

9. WHEN MY GRANDMOTHER MOURNS MY GRANDFATHER / КОГА БАБА МИ ГО ОПЛАКУВА ДЕДО МИ

   

   

   ENGMAC

   When my grandmother mourns my grandfather,

   a severe storm comes from the north

   and a heavy hail hits the tiny roof tiles.

   It pounds and pummels with fury until its back begins to ache.

   It retreats, defeated.

   Life in the streets remains mute.

   Only then do we understand how much the end hurts.

   Voicelessly, we continue to love,

   variously,

   vastly.

   Translated by Gorjan Kostovski

   Кога баба ми го оплакува дедо ми

   силно невреме надоаѓа од север

   и тежок град се истура врз ситните ќерамиди.

   Удира со бес и тропа дури не го здоболат плеќите.

   Се повлекува поразен.

   Животот по улиците останува нем.

   А потоа, ни станува јасно колку боли крајот.

   Продолжуваме молчаливо да љубиме,

   поинаку,

   повеќе.

10. STARS / ЅВЕЗДИ

    

    

    ENGMAC

    Up until the final step, we are together.

     

    Our bills due, drowsy and delirious

    we pick pajamas for our next nap.

     

    At every corner of the city

    we draw breath under а shared sky.

     

    The stars watching over us are alike everywhere.

    Translated by Gorjan Kostovski

    До последниот чекор заедно сме.

     

    Со сметки неплатени, ненаспани, неразбрани

    си ги избираме пижамите за следното заспивање.

     

    На секој крај од градот

    земаме воздух под заедничко небо.

     

    Ѕвездите што нè чуваат секаде се исти.

11. ON THE OTHER SIDE OF TOWN / НА ДРУГАТА СТРАНА НА ГРАДОТ

    

    

    ENGMAC

    On the other side of town

    I talk to you quietly so as not to wake you.

    On this side of town, I fall asleep restlessly,

    for I am clumsy and wild when things change.

     

    In honor of our first apartment,

    I bought you a poetry booklet,

    so you may read aloud to me about gardens

    filled with giddy feelings.

    So that I may transform from a sparrow

    into a mighty bird of love.

     

    On the new side of town,

    I speak softly to you at night,

    so you may never learn how far my longing may be heard

     

    while you sleep.

    Translated by Gorjan Kostovski

    На другата страна на градот

    ти зборувам тивко за да не се расониш.

    На оваа страна на градот заспивам немирно

    и трапава сум и дива штом нешто се менува.

     

    Во чест на нашиот прв стан

    ти купив мала збирка поезија,

    за на глас да ми читаш за градините од

    вртоглави чувства.

    За од врапче да се претворам

    во силна птица љубовница.

     

    На новата страна од градот,

    ноќе тивко ти зборувам,

    за да не дознаеш до каде ми се слуша недостигот

     

    додека спиеш.

12. PERSONAL ABYSS / СОПСТВЕНА БЕЗДНА

    

    

    ENGMAC

    I melted, and was born anew.

    Frightened of missing something

    I put on two different shoes,

    and all around me seemed in order.

    I remembered:

    for a few days now,

    I wish for open galleries

    between your world and mine;

    I wish to tell you stories

    although I don’t know any;

    I wish to know how to quickly escape

    from my personal abyss.

    For a few days now,

    I hear ever louder that personal renewal is in crisis.

    It has become an expendable reserve.

    Translated by Gorjan Kostovski

    Се стопив, па одново се родив.

    Исплашена нешто да не пропуштив

    си облеков различни чевли,

    па сè околу мене ми се чинеше в ред.

    Се сетив:

    од пред некој ден,

    сакам отворени галерии

    помеѓу твојот и мојот свет;

    сакам да ти раскажувам приказни,

    иако не знам;

    сакам да знам брзо да избегам

    од мојата лична бездна.

    Од пред некој ден,

    сѐ погласно слушам дека личната обнова е во криза.

    Таа станала потрошлива резерва

13. PAIR OF COMPASSES / ШЕСТАРИ

    

    

    ENGMAC

    A pair of compasses above our heads

    draws circular destinies,

    while the final pleas

    echo in the streets, again and again.

     

    The city of garbage and gloom adopts its last children.

     

    Homeless we are, trapped in dead spaces.

    Homeless, more than dead witnesses.

     

     

    At an auction, the final supplies of peace are spent.

    Before the arrival of the ultimate storm

    of masses fed on hurt and hatred,

    we read about the great calm before the storm.

    Translated by Gorjan Kostovski

    Шестари над нашите глави

    исцртуваат кружни судбини,

    дури последните молби

    одново и одново се слушаат по улиците.

     

    Градот со смет и мрак ги посвојува последните деца.

     

    Бездомници сме, заробени во мртви простори.

    Бездомници, повеќе од мртви сведоци.

     

     

    На лицитација веќе се трошат последните залихи мир.

    Пред конечното невреме да дојде

    на толпите хранети со болка и бес,

    читаме за големото затишје пред бурата.

14. VALLEY OF PAIN / КОТЛИНА НА БОЛКИТЕ

    

    

    ENGMAC

    In this valley of ours

    only withered pain thrives.

    There is no lifegiving water.

     

    We occasionally hear about

    the lifegiving hope

    on TV screens.

     

     

    The sleeves of this city lie hidden under fatigued hills.

    There, only the dreams of children

    dare disturb the clouds.

    Translated by Gorjan Kostovski

    Во оваа наша котлина

    виреат само исушени болки.

    Нема животворна вода.

     

    За животворната надеж

    само понекогаш слушаме

    од ТВ екраните.

     

     

    Ракавите на овој град се скриени од уморни ридови.

    На нив, само детските соништа

    смело ги вознемируваат облаците

15. ANTHEMS / ХИМНИ

    

    

    ENGMAC

    Packing our suitcases,

    we are writing our last letters to you.

    Grasping stones in our hands,

    with faded smiles we stay silent to the bitter riddles

    of the coming day and quietly

    we collect all your last embraces.

    We are emptying our rooms to the sound of “Delfina”. [1]

    We compose anthems from the resounding steps

    as we abandon our places.

     

    [1] A famous song by Slave Dimitrov, a Macedonian singer, composer and record producer. The song was used as part of the soundtrack for the movie “Stand up straight, Delfina”. (TN)

    Translated by Gorjan Kostovski

    Пакувајќи ги куферите

    ви ги пишуваме последните писма.

    Чувајќи камења во дланките

    со изгасени насмевки ги премолчуваме горчливите загатки

    на идниот ден и тивко

    ги собираме сите ваши последни прегратки.

    Собите си ги празниме со звукот на „Делфина“.

    Химни компонираме од чекорите што одѕвонуваат

    додека ги напуштаме нашите простори

16. FEELING / ЧУВСТВО

    

    

    ENGMAC

    Here is where my words depart.

    Here is where I am a temple, a woman.

    Labyrinth in which I lose and find myself.

     

    Here is where I depart alone.

    I walk fearlessly and curiously,

    I sway in the wind like a cradle,

    so the burden may caress me gently

    and make the apples inside me ripen.

    Thoughts bow to me

    and my trusty breath does its thing.

     

    Here is where I expend and bestow myself

    and press my lips together for new kisses.

    Here, where a peaceful dream comes.

    Here, where the day sets

    and the lights within me adorn the usurped night.

     

    Here is where everything begins.

    Everything that I’ll ever write, so that I may carry it with me.

    Translated by Gorjan Kostovski

    Одовде ми тргнуваат зборовите.

    Одовде јас сум храм, жена.

    Лавиринт во кој се губам и се пронаоѓам.

     

    Одовде тргнувам сама.

    Бестрашно и љубопитно чекорам,

    како колевка на ветер се лулам

    за нежно да ме гали бремето

    од кое јаболката во мене зреат.

    Ми се поклонуваат мисли

    и здивот сигурен своето си го чини.

     

    Одовде се трошам и се давам

    и си ги собирам усните за нови бакнежи.

    Дотука доаѓа мирен сон.

    Дотука каде што денот се гаси

    и светлини од мене ја красат присвоената ноќ.

     

    Оттука почнува сè.

    Сè што ќе запишам за да го носам со себе.