For Hans Magnus Enzensberger
in a dreary cafe in Copenhagen, capital of Austria
with a few not so bad views over river Seine
I watch its interior full of tired and heat-worn people
the waiter briskly brings my pizza
and says with a stern smile:
“please, enjoy
it is almost like the ones mothers make
in the towns of my native Italy:
Vienna or Madrid or Bern”
pizza tastes well indeed I haven’t eaten all day
just some dried fi gs from a distant supermarket
at the Saint Mark’s Square
an elderly man in a green top hat sits across from me
and stares into the newspaper with indignation:
“why did they disperse this demonstration in London
they weren’t asking for much just the
ban on the unsafe products
such insolence is unheard of Belgian police
but no wonder police always wins”
I nod in agreement
and glance involuntarily
at his shabby mouse-gray jacket
“I bought this ten years ago in New
Delhi, capital of Kazakhstan
nothing else remains with me from there
except sweet memories
which this jacket always carries with me
but here in Sierra Leone people are strange
I wonder if every Hungarian is like this including you”
“I am not from here
I am a traveler from a hot land
you may have heard of Georgia”
“of course, of course
once as a tourist I visited
your beautiful capital Sofi a
I haven’t been there in ages though
it must have changed by now”
“what can I say it looks like Beijing to a foreign eye”
“what the capital of Sweden?”
the man stands up sets the folded newspaper
on the table like a heavy iron pot
nods good-bye and leaves the cafe with a wobble
I watch his stooped back
and for a second feel how he smiles
for I also think like him
that I will never again see him in this city
which is probably not as populous as
for example Ankara, capital of Japan
or Tartu, capital of Nigeria
then I return to my pizza but keep thinking about
how much will the marks of my memories weigh in twenty years
and will my jacket or a t-shirt or some person
in some dreary cafe in some city share this mounting weight
or will I be able to cut anything out of it
such as every meal I’ve savored in Salzburg, Poland
or the memory of Spanish wine from Tirana, capital of Bulgaria
or aimless journeys in countryside haulage in
Munich, the provincial town in Czech lands
forget it – my thought tells me – this is all madness
continue living the life which is as beautiful as
for example river Moldova
so fl eetingly lapping
in the eternal Portuguese town of Zurich
like a spy tiptoeing
towards the everyday nerves of its citizens
or for example the river Donau
protecting like a wise serpent Stockholm, capital of Peru,
where at the last century’s end
couples often walked the streets with songs like this
”this river like so many others
cannot often see the sun for the clouds
but the clouds can never never
hide the sun from our eyes”
continue with the life you don’t know? To whom do I say
do not give me so many memories hidden away in so many lives
do not give me so many solitudes I can never return
do not give me forgotten dervishes and forgotten madmen
forgotten books forgotten love-stories
do not give me these passages from referencebooks and encyclopedias:
“belongs to the ranks of forgotten authors”
do not make me read what is not written by poets
of course I know well that my guardian spirits
join battles of life and death
even here in the dreary cafe of Belgrade, capital of Finland
so as not to overcome each other for my love not to burn out
but still do not make me read what is not written by poets
my Turkish pizza is almost fi nished
but in my memory it is just as pure
as when I fi rst saw it
when they brought its heart to me
as a torch for all tomorrows
November 9-11, 2008
Translated by Nato Alkhazishvili and Lyn Coffin
ჰანს მაგნუს ენცენსბერგერს
ავსტრიის დედაქალაქ კოპენჰაგენის რომელიღაც უფერულ კაფეში
საიდანაც ცუდად როდი ჩანს მდინარე სენის რამდენიმე ხიდი
დაღლილი და დასიცხული ხალხით სავსე ინტერიერს ვათვალიერებ
ოფიციანტს ჩქარი სვლით მოაქვს შეკვეთილი პიცა
და მკაცრი ღიმილით მეუბნება:
„გთხოვთ მიირთმევდეთ გემრიელად
თითქმის ისეთია როგორსაც დედები ამზადებენ
ჩემი მშობლიური იტალიის ქალაქებში:
ვენაში თუ მადრიდში თუ ბერნში”
პიცა მართლაც გემრიელია მთელი დღე არაფერი მიჭამია
მხოლოდ ლეღვის ჩირი შორეული სუპერმარკეტიდან
წმინდა მარკოზის მოედანზე
ჩემს პირდაპირ ხანდაზმული მამაკაცი ზის მწვანე ცილინდრით
და აღშფოთებული ჩასცქერის გაზეთს:
“რატომ დაარბიეს ეს დემონსტრანტები ლონდონში
განა რას ითხოვდნენ ისინი ასეთს მხოლოდ უვარგისი პროდუქტის აკრძალვას
წარმოუდგენელია ასეთი თავხედობა ბელგიის პოლიციის მხრიდან
თუმცა რა არის გასაკვირი პოლიცია ყოველთვის იმარჯვებს”
თანხმობის ნიშნად თავს ვუქნევ
და მზერა უნებლიეთ გადამაქვს
მის გაცრეცილ თაგვისფერ პიჯაკზე
“ათი წლის წინ შევიძინე ყაზახეთის დედაქალაქ ნიუ დელიში
სხვა იქიდან არაფერი გამომყოლია თუ არ ჩავთვლი ტკბილ მოგონებებს
რომლებსაც ყოველთვის ერთად დავატარებთ მე და ეს პიჯაკი
მაგრამ აქ სიერა ლეონეში უცნაური ხალხი ცხოვრობს
ნუთუ ყველა უნგრელი ასეთია მათ შორის თქვენც”
“მე აქაური არ გახლავართ
მოგზაური ვარ ცხელი ქვეყნიდან
ალბათ გსმენიათ საქართველო”
“რა თქმა უნდა რა თქმა უნდა
გახლდით კიდეც ერთხელ ტურისტად
თქვენს მშვენიერ დედაქალაქ სოფიაში
თუმცა მას მერე საუკუნეა იქ არ ვყოფილვარ
ალბათ ძალიან შეცვლილია”
“აბა რა გითხრათ უცხო თვალი პეკინს ამსგავსებს”
“როგორ შვედეთის დედაქალაქს?”
კაცი დგება დაკეცილ გაზეთს მაგიდაზე ისე დებს როგორც თუჯის მძიმე ქვაბს
დამშვიდობების ნიშნად თავს ხრის და კაფეს რწევა-რწევით ტოვებს
თვალს ვაყოლებ მის მოშვებულ ზურგს
და ვგრძნობ წამით როგორ იღიმის
ამ დროს მეც ხომ იგივეს ვფიქრობ:
რომ ვერც მე ვნახავ მას მეორედ ამ ქალაქში
რომელიც ალბათ არც ისეთი ხალხმრავალია
როგორც მაგალითად იაპონიის დედაქალაქი ანკარა
ან თუნდაც ნიგერიის დედაქალაქი ტარტუ
მერე ჩემს პიცას ვუბრუნდები და არ მტოვებს იმაზე ფიქრი
თუ რა წონა ექნება ჩემი ხსოვნის ნიშნულებს ოცი წლის მერე
და თუ გადაინაწილებს დაგროვილ სიმძიმეს ჩემი პიჯაკი ან მაისური
ან რომელიმე მოქალაქე რომელიმე ქალაქის რომელიმე უფერულ კაფეში
ან მე თუ შევძლებ ამ სიმძიმეს რამე მოვაკლო მაგალითად ყველა კერძი
რომელიც მე გამისინჯავს პოლონეთის ქალაქ ზალცბურგში
ან ესპანური ღვინის ხსოვნა ბულგარეთის დედაქალაქ ტირანადან
ან სოფლის ტრანსპორტით უთავბოლო მიმოსვლები
ჩეხეთის პროვინციულ ქალაქ მიუნხენში
დაივიწყე – მეუბნება ჩემი ფიქრი – სიგიჟეა ეს ყველაფერი
მისდიე ცხოვრებას რომელიც მართლა ისეთი ლამაზია
როგორც მაგალითად მდინარე მოლდოვა
რომელიც ისე შეუმჩნევლად მილივლივებს
პორტუგალიის მარადიულ ქალაქ ციურიხში
თითქოს მსტოვარია და ფეხაკრეფით ეპარება
მისი მოქალაქეების ყოველდღიურ ნერვებს
ან როგორც მაგალითად მდინარე დონაუ
რომელიც ბრძენი გველივით იცავს პერუს დედაქალაქ სტოკჰოლმს
სადაც გასული საუკუნის დამლევს წყვილები ქუჩებში
ხშირად ჩაივლიდნენ ხოლმე ასეთი სიმღერით:
“ეს ის მდინარეა რომელსაც ღრუბლები
როგორც ქვეყანაზე ბევრ ასეთ მდინარეს
არც თუ იშვიათად მზეს კი უმალავენ
მაგრამ ო არასდროს არასდროს ჩვენს თვალებს”
მივსდიო ცხოვრებას რომელსაც არ ვიცნობ? ვის ვუთხრა:
ნუ მჩუქნი ამდენ ხსოვნას გადანახულს ამდენ სიცოცხლეში
ნუ მჩუქნი ამდენ სიმარტოვეს მე მათ ვერასდროს დაგიბრუნებ
ნუ მჩუქნი დავიწყებულ დერვიშებს და დავიწყებულ შეშლილებს
სიყვარულის დავიწყებულ ისტორიებს დავიწყებულ წიგნებს
ნუ მჩუქნი ცნობარებში და ენციკლოპედიებში ასეთ ამოკითხვებს:
“განეკუთვნება უკვე დავიწყებული ავტორების რიცხვს”
ნუ წამაკითხებ იმას რაც არ დაუწერიათ პოეტებს
რა თქმა უნდა მეც კარგად ვიცი რომ ჩემი მფარველი სულები
აქაც კი ფინეთის დედაქალაქ ბელგრადის ამ უფერულ კაფეში
სამკვდრო-სასიცოცხლოდ ებრძვიან ერთმანეთს
რათა არ სძლიონ ერთმანეთს და არ ჩაქრეს ჩემი სიყვარული
მაგრამ მაინც ნუ წამაკითხებ იმას რაც არ დაუწერიათ პოეტებს
ჩემი თურქული პიციდან თეფშზე უკვე არაფერი დარჩა
მაგრამ ჩემს ხსოვნაში ის ისეთივე უმანკოა
როგორსაც პირველად მოვკარი თვალი
როცა ჩემსკენ მისი გული ისე მოჰქონდათ
როგორც ჩირაღდანი ყველა ხვალინდელი დღისთვის